Giáo án STEM lớp 5 tách muối ra khỏi dung dịch

Giáo án STEM lớp 5 tách muối ra khỏi dung dịch mở ra hành trình khám phá khoa học đầy thú vị. Từ hiện tượng quen thuộc trong đời sống, học sinh được tự tay thực hành, quan sát và hiểu cách muối được tách ra qua quá trình bay hơi. Qua đó, các em vừa học kiến thức tự nhiên vừa được nuôi dưỡng tư duy sáng tạo và niềm say mê nghiên cứu khoa học.

1. Mục tiêu bài học

Mục tiêu cốt lõi của giáo án STEM lớp 5 tách muối ra khỏi dung dịch là giúp học sinh hiểu được bản chất của quá trình tách chất:

- Biết phân biệt hỗn hợp và dung dịch bằng các thí nghiệm thực hành.

- Hiểu rõ quy trình làm muối từ nước biển, nắm được khái niệm bay hơi và ngưng tụ.

- Biết đề xuất ý tưởng tách muối ra khỏi dung dịch muối mà không cần ánh nắng mặt trời.

- Rèn luyện tư duy logic, khả năng hợp tác, kỹ năng đo lường và phân tích kết quả.

- Ứng dụng kiến thức vào thực tiễn, ví dụ như lọc nước, thu muối hoặc tinh chế dung dịch.

2. Cấu trúc giáo án STEM lớp 5 tách muối ra khỏi dung dịch

Để giúp học sinh tiếp thu kiến thức tự nhiên một cách sinh động, giáo án STEM này được chia thành nhiều giai đoạn. Mỗi giai đoạn là một bước tiến trong hành trình khám phá khoa học:

2.1. Khởi động – Khơi dậy hứng thú học tập

Giáo viên sử dụng bài vè “Hỗn hợp” để mở đầu tiết học, giúp không khí lớp học trở nên sôi nổi. Qua những câu hỏi gợi mở như Từ đâu có muối?, học sinh bắt đầu tò mò và muốn tìm hiểu sâu hơn về quá trình tạo muối trong đời sống.

2.2. Khám phá – Tìm hiểu quy trình làm muối biển

Học sinh xem video về việc dân làm muối, quan sát từng bước: dẫn nước biển vào ruộng, phơi nắng để nước bay hơi và muối kết tinh lại. Từ đó, các em hiểu được cơ chế vật lý của quá trình bay hơi - đây là nền tảng để bước vào phần thí nghiệm chính.

2.3. Thực hành – Tạo hỗn hợp và dung dịch

Các nhóm học sinh tiến hành 2 thí nghiệm:

- Thí nghiệm 1: Trộn muối và đường để tạo hỗn hợp.

- Thí nghiệm 2: Hòa tan muối vào nước để tạo dung dịch.

Trên cơ sở này, các em rút ra các khái niệm sau:

- Hỗn hợp là sự kết hợp của hai hay nhiều chất nhưng vẫn giữ nguyên tính chất.

- Dung dịch là sự hòa tan hoàn toàn, trong đó các chất phân bố đều.

2.4. Sáng tạo – Đề xuất cách tách muối ra khỏi dung dịch

Dưới sự hướng dẫn của giáo viên, học sinh thảo luận nhóm, đề xuất cách tách muối ra khỏi dung dịch muối mà không cần phơi nắng. Nhiều ý tưởng độc đáo được đưa ra như sử dụng đèn cồn để làm nước bay hơi, dùng giấy thấm để lọc hoặc tận dụng hơi nóng tự nhiên.

2.5. Thực nghiệm – Tiến hành thí nghiệm tách muối

Các nhóm chọn dụng cụ, chuẩn bị nguyên liệu và bắt đầu thực hành. Dưới ánh đèn cồn, nước trong cốc dần bốc hơi, để lại lớp muối trắng kết tinh. Khi những tinh thể muối đầu tiên hiện ra, cả lớp như vỡ òa trong niềm vui khám phá.

2.6. Báo cáo – Rút ra kết luận

Sau khi hoàn thành thí nghiệm, các nhóm trình bày kết quả, mô tả quy trình và chia sẻ khó khăn gặp phải. Giáo viên hướng dẫn học sinh so sánh các phương pháp, nhận xét tính hiệu quả và rút ra nguyên lý chung: Khi nước bay hơi, muối được tách ra và kết tinh lại.

3. Tích hợp liên môn trong giáo án STEM lớp 5

Giáo án STEM lớp 5 tách muối ra khỏi dung dịch còn là sự kết hợp của nhiều môn học khác:

- Toán học giúp học sinh đo lường chính xác tỉ lệ muối, lượng nước, thời gian bay hơi.

- Công nghệ hỗ trợ trong việc sử dụng dụng cụ thí nghiệm, điều chỉnh nguồn nhiệt và quan sát kết quả.

- Ngữ văn được lồng ghép khi học sinh thuyết trình, trình bày kết quả thí nghiệm và viết báo cáo.

- Giáo dục đạo đức cũng được phát triển qua quá trình làm việc nhóm, biết lắng nghe, chia sẻ và trung thực khi báo cáo kết quả.

4. Chuẩn bị học cụ tiến hành thí nghiệm

Để thực hiện thí nghiệm tách muối ra khỏi dung dịch, giáo viên và học sinh cần chuẩn bị kỹ lưỡng:

- Nguyên liệu: muối, nước sạch.

- Dụng cụ: đèn cồn, cốc thủy tinh, giấy thấm, pipet nhựa, que gạt, lưới tản nhiệt.

- Tài liệu học tập: phiếu thực hành, hình ảnh minh họa, video quy trình làm muối.

Tất cả đều là vật liệu đơn giản, dễ tìm. Thế nhưng khi được kết hợp hợp lý lại tạo nên một bài học hấp dẫn và hiệu quả.

5. Giá trị của bài học – Khi học sinh trở thành nhà khoa học nhỏ

Điều đặc biệt của giáo án STEM lớp 5 tách muối ra khỏi dung dịch là cách học sinh được trải nghiệm thực tế từ kiến thức đã học. Các em quan sát, suy luận, thử nghiệm và trình bày như những nhà khoa học thực thụ. Mỗi lần thí nghiệm là một lần khám phá, mỗi lần sai là một cơ hội để học thêm điều mới.

Bên cạnh kiến thức, học sinh còn học được những phẩm chất quan trọng:

- Trách nhiệm khi sử dụng dụng cụ an toàn.

- Hợp tác khi làm việc nhóm.

- Kiên trì và sáng tạo khi tìm ra cách giải quyết vấn đề.

Từ những trải nghiệm nhỏ bé ấy, học sinh hình thành tình yêu với môn Khoa học. Cùng với đó là niềm tin vào khả năng sáng tạo của chính mình.

Giáo án STEM lớp 5 tách muối ra khỏi dung dịch mang đến cho học sinh cơ hội trải nghiệm khoa học thực tiễn và phát triển tư duy sáng tạo. Quan trọng hơn, bài học mở ra cho học sinh tinh thần khám phá: dám đặt câu hỏi, dám thử nghiệm và dám tin rằng mình có thể tạo ra những điều mới mẻ.  Nếu muốn hiểu rõ hơn về cách lập giáo án, sở hữu thiết bị STEM hãy liên hệ MakeblockVN qua số điện thoại: 0983325500 để được hỗ trợ triển khai dạy học hiệu quả.