Giáo án STEM lớp 5 môn Toán – Áp dụng hiệu quả trong giảng dạy

Trong xu thế đổi mới giáo dục hiện nay, việc xây dựng giáo án STEM lớp 5 môn Toán đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển năng lực toàn diện cho học sinh. Giáo án này giúp học sinh vận dụng kiến thức Toán vào thực tiễn, hình thành tư duy sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề. Bài viết này chia sẻ mẫu giáo án cụ thể, giúp giáo viên áp dụng hiệu quả phương pháp dạy học STEM trong các tiết Toán lớp 5.

1. Tầm quan trọng của giáo án STEM lớp 5 môn Toán trong giảng dạy

Giáo án STEM này vừa giúp học sinh hiểu sâu hơn về Toán học vừa gắn kết kiến thức với thực tế đời sống. Việc thiết kế giáo án STEM lớp 5 môn Toán theo định hướng phát triển năng lực giúp học sinh:

- Nhận biết vai trò của Toán học trong các tình huống thực tế.

- Rèn luyện tư duy phản biện, kỹ năng làm việc nhóm và tính sáng tạo.

- Áp dụng kiến thức Toán để giải quyết vấn đề gắn với đời sống. Chẳng hạn như đo lường, tính toán vật liệu, hoặc mô phỏng các hiện tượng tự nhiên.

Giáo viên khi xây dựng giáo án cần xác định rõ mục tiêu bài học. Đồng thời đảm bảo học sinh được tham gia vào quá trình khám phá, trải nghiệm và tạo ra sản phẩm cụ thể. Việc áp dụng mô hình STEM còn giúp tiết học trở nên sinh động, khơi dậy niềm yêu thích học Toán của học sinh.

2. Cấu trúc của một giáo án STEM lớp 5 môn Toán

Một giáo án STEM môn Toán lớp 5 hiệu quả cần có cấu trúc rõ ràng, đảm bảo học sinh được trải nghiệm đầy đủ các giai đoạn của phương pháp STEM. Cấu trúc cơ bản gồm 5 bước:

2.1. Xác định vấn đề thực tế

Giáo viên đặt ra một tình huống cụ thể liên quan đến nội dung bài học.

Ví dụ: Làm thế nào để tính toán lượng vật liệu cần thiết khi xây một bể nước hình hộp chữ nhật trong sân trường?

Câu hỏi thực tiễn giúp học sinh vận dụng kiến thức Toán (thể tích, diện tích, số đo) để tìm lời giải.

2.2. Nghiên cứu kiến thức nền

Ở giai đoạn này, học sinh ôn tập lại kiến thức liên quan như công thức tính thể tích, đơn vị đo lường hoặc cách sử dụng công cụ đo. Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu thêm thông tin để mở rộng hiểu biết.

2.3. Hình thành ý tưởng và xây dựng kế hoạch học tập

Học sinh được chia thành nhóm nhỏ để thảo luận, đưa ra phương án giải quyết vấn đề. Các nhóm phác thảo mô hình, xác định vật liệu và phương pháp tính toán cụ thể. Giáo viên đóng vai trò định hướng, gợi mở ý tưởng.

2.4. Tiến hành thực hiện

Học sinh áp dụng kế hoạch, sử dụng dụng cụ học tập, vẽ mô hình, thực hành tính toán và kiểm chứng kết quả. Đây là giai đoạn giúp học sinh phát triển kỹ năng thực hành và khả năng làm việc nhóm.

2.5. Đánh giá và chia sẻ kết quả

Các nhóm trình bày sản phẩm, giải thích quy trình thực hiện và kết quả đạt được. Giáo viên đánh giá dựa trên tiêu chí khoa học, tính sáng tạo và khả năng vận dụng kiến thức Toán. Học sinh phản hồi, rút kinh nghiệm để hoàn thiện sản phẩm.

3. Giáo án STEM lớp 5 môn Toán – Chủ đề Tính thể tích bể nước

Chủ đề “Tính thể tích bể nước” giúp học sinh vận dụng kiến thức Toán vào tình huống gần gũi trong đời sống. Mẫu giáo án STEM này dưới đây được thiết kế để học sinh vừa học, vừa trải nghiệm thực hành hiệu quả:

3.1. Mục tiêu bài học

- Học sinh hiểu và vận dụng công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật.

- Biết cách áp dụng kiến thức Toán vào bài toán thực tế.

- Phát triển năng lực giải quyết vấn đề, tư duy logic và hợp tác nhóm.

3.2. Phương tiện và học liệu

- Bộ mô hình hộp chữ nhật bằng bìa carton, thước đo, giấy A3, bút dạ.

- Phiếu học tập nhóm, máy tính cầm tay.

3.3. Tiến trình tổ chức hoạt động

- Khởi động: Giáo viên chiếu hình ảnh các loại bể nước và đặt câu hỏi: “Nếu muốn xây một bể nước hình hộp chữ nhật để tưới cây trong sân trường, làm thế nào để biết lượng nước chứa được?”

- Khám phá: Học sinh đo kích thước mô hình bể, ghi lại dữ liệu.

- Giải thích: Giáo viên hướng dẫn công thức tính thể tích (V = a × b × c).

- Vận dụng: Các nhóm tính toán thể tích mô hình và so sánh kết quả.

- Chia sẻ: Đại diện nhóm trình bày mô hình, nêu ý tưởng cải tiến.

4. Kinh nghiệm xây dựng và triển khai giáo án STEM lớp 5 môn Toán

Để thiết kế và triển khai hiệu quả giáo án STEM môn Toán lớp 5, giáo viên nên chú ý đến một số kinh nghiệm sau:

- Xác định rõ năng lực cần hình thành: Ngoài kiến thức Toán, học sinh cần phát triển tư duy sáng tạo, kỹ năng hợp tác và giao tiếp.

- Lựa chọn chủ đề gần gũi với thực tế: Những vấn đề gắn với đời sống học sinh như đo lường, tính diện tích sân chơi, thiết kế cầu giấy,...giúp học sinh hứng thú hơn.

- Tăng cường hoạt động trải nghiệm: Cho phép học sinh tự khám phá, thử nghiệm và sai để rút ra kết luận.

- Đánh giá đa dạng: Ngoài việc dựa vào kết quả bài làm, giáo viên nên xem xét quá trình, sự hợp tác và khả năng trình bày của học sinh.

Việc triển khai giáo án STEM lớp 5 môn Toán là một bước tiến quan trọng trong đổi mới phương pháp giảng dạy hiện nay. Bằng cách gắn liền kiến thức Toán học với thực tiễn, giáo viên giúp học sinh hình thành tư duy khoa học và năng lực ứng dụng linh hoạt. Nếu bạn muốn được hỗ trợ thiết kế giáo án hoặc tìm hiểu thiết bị học tập STEM hiện đại, hãy liên hệ MakeblockVN qua số điện thoại: 0983325500.